لنزها، به عنوان یکی از اجزای اصلی دوربین های مخفی، نقش اساسی در عبور و پردازش نور دارند. در این راستا، انواع لنز دوربین مخفی (Hidden camera lens)، بر اساس عواملی نظیر عدسی، فاصله کانونی و سایر مشخصات؛ امکان فوکوس بر روی سوژه های مختلف، ایجاد زوایای دید گوناگون و عمق دید متفاوت را فراهم می آورد.

در حقیقت، کیفیت تصاویر ثبت شده توسط انواع دوربین های امنیتی، ارتباط مستقیمی با نوع لنز به کار رفته در آنها دارد. از این رو، پیش از تهیه این دوربین ها، آشنایی با انواع لنزها و ویژگی های آنها امری ضروری است تا بتوان لنزی متناسب با فضای مورد نظر انتخاب نمود. در این مقاله، انواع لنزها، اجزای تشکیل دهنده و پارامترهای مهم در خرید را مورد بررسی قرار می دهیم تا آگاهانه به انتخاب آنها بپردازید.

آشنایی با لنز دوربین های امنیتی و کاربردهایشان

تصور یکسان بودن لنز در تمامی دوربین های امنیتی، تصوری نادرست بوده و ممکن است در میان تازه کاران عرصه دوربین های حفاظتی وجود داشته باشد. در واقع لنز، عنصری حیاتی در انتخاب دوربین مخفی محسوب می شود و تفاوت در آن، تاثیر قابل توجهی بر کیفیت تصویر سیستم های حفاظتی و نظارتی دارد. لنزها با زوایای دید متفاوت، تصاویر با سطوح جزئیات مختلف را به نمایش می گذارند.

در دوربین های امنیتی، لنز از یک گروه عدسی تراش خورده تشکیل شده که به صورت متوالی قرار گرفته اند. تصاویر از طریق عبور نور از این عدسی ها و تابش آن به مجموعه لنز، بر اساس حسگر متصل به عدسی شکل می گیرند. یکی از ویژگی های کلیدی لنز، فاصله کانونی آن است که در نحوه ارائه تصویر نقش دارد. فاصله کانونی، عمق دیدی را که لنز فراهم می کند، تعیین نموده و با واحد میلی متر سنجیده می شود. رابطه بین فاصله کانونی و عمق دید در لنز به این صورت است:

• افزایش فاصله کانونی، عمق دید یا تصویر را افزایش می دهد، اما در این حالت زاویه دید محدودتر می گردد.
• کاهش فاصله کانونی، عمق دید یا تصویر را کاهش می دهد. در این وضعیت، زاویه دید بازتر یا وسیع تر (Wide) خواهد بود.

انواع لنز دوربین مخفی بر اساس فاصله کانونی

بر اساس فاصله کانونی، لنزهای مورد استفاده در دوربین های مخفی را می توان در دو گروه اصلی لنزهای ثابت و متغیر جای داد. نوع متغیر نیز خود به دو زیرگروه لنزهای وریفوکال (Vari-focal) و لنزهای وریفوکال موتوردار (Motorized) تقسیم می شوند. در ادامه، به شرح مختصر هر کدام از این دسته ها می پردازیم.

لنز ثابت (fixed)

نام دیگر آنها لنزهای تک کانونی است که دارای فاصله کانونی مشخص و غیرقابل تغییر هستند. این بدان معناست که امکان تغییر میدان دید یا زوم کردن بر روی تصویر وجود ندارد. به عبارتی، تصاویر در یک فاصله ثابت و با زاویه دید معینی ثبت می شوند و تنظیمات زاویه دید به صورت دائمی و از پیش تعیین شده است. در نتیجه، فاصله کانونی، زاویه دید و میزان زوم در این نوع دوربین ها ثابت بوده و قابل تغییر نیستند.

معمولا با فاصله های کانونی 2.8، 3.6، 4، 8 و 12 میلی متر در دسترس هستند. هرچه این عدد کوچکتر باشد، زاویه دید دوربین وسیع تر یا همان وایدتر خواهد بود. دوربین هایی با این نوع لنزها اغلب برای کاربردهایی که نظارت کلی بر یک فضا مد نظر است، مانند اتاق های دفاتر کار و ادارات، انتخابی بسیار مناسب به شمار می روند.

لنز وریفوکال (Vari-focal)

این نوع لنزها از دو فاصله کانونی بهره می برند و قابلیت بزرگنمایی را در اختیار کاربر قرار می دهند. وجود آنها به دوربین ها این امکان را می دهد که با تغییر فاصله کانونی در یک محدوده معین، بتوانند بر روی سوژه های گوناگون زوم کنند. این تغییر فاصله کانونی که همان بزرگنمایی است، می تواند هم به صورت دستی و هم به شکل خودکار و از راه دور انجام شود.

در دوربین های وریفوکال دستی، معمولا یک پیچ یا اهرم بر روی بدنه تعبیه شده است که امکان تنظیم زوم و تغییر زاویه دید را فراهم می سازد. از جمله کاربردهای دوربین مجهز به لنز وریفوکال، می توان به قابلیت زوم برای ارائه تصویری شفاف تر با جزئیاتی نظیر پلاک خودرو، چهره و ثبت تصاویر از یک منطقه وسیع اشاره نمود.

لنز موتوردار (Motorized)

این دسته از لنزها نیز دارای دو فاصله کانونی با امکان بزرگنمایی و زوم می باشند. وجه تمایز آنها با لنزهای وریفوکال دستی، تجهیزشان به موتور است. این ویژگی زمانی ارزش خود را نشان می دهد که نیاز به تنظیم دوربین از راه دور وجود داشته باشد. در مدل های دستی، اعمال تغییرات در زاویه دید و میزان زوم، مستلزم دسترسی مستقیم به دوربین است. حال، شرایطی را تصور کنید که دوربین در موقعیتی نصب شده که دسترسی به آن دشوار یا زمانبر است. در چنین وضعیتی، لنز وریفوکال موتورایز کارایی و مزیت خود را به نمایش می گذارد.

چه عواملی باعث تفاوت در لنزهای دوربین مخفی می شوند؟

فناوری به کار رفته در لنز دوربین های امنیتی و مخفی، پیچیدگی لنزهای مورد استفاده در دوربین های فیلمبرداری و عکاسی حرفه ای را ندارد. با این وجود، لنز به عنوان یک قابلیت موثر در این دسته از دوربین ها تلقی می‌شود. توصیه می گردد پیش از اقدام به خرید این نوع دوربین ها، مشخصات لنز آنها را مورد ارزیابی قرار دهید. به طور کلی، برای تشخیص تفاوت های موجود در انواع لنز دوربین مخفی، بهتر است به سه ویژگی اساسی فاصله کانونی لنز، نوع لنز و قطر لنز توجه نمایید. به جز موارد مذکور، فاکتورهای دیگری نیز در این امر دخیل هستند که در ادامه به بیان همگی آنها می پردازیم:

• نوع لنز (lens type): بر اساس قابلیت تغییر فاصله کانونی به دو دسته اصلی لنزهای ثابت و لنزهای متغیر (زوم) تقسیم می شوند. لنزهای ثابت دارای یک فاصله کانونی مشخص و غیرقابل تنظیم هستند، در حالی که لنزهای زوم که با نام لنزهای متغیر نیز شناخته می شوند، امکان تغییر فاصله کانونی را مهیا می سازند.
• قطر لنز (lens diameter): بر حسب میلی متر اندازه گیری می شود و نمایانگر اندازه دهانه لنز است. لنزهایی که دارای قطر بزرگ تری هستند، معمولا نور بیشتری را به دوربین منتقل می کنند که این امر در بهبود عملکرد در محیط های کم نور بسیار موثر است.
• آپرچر (aperture): نشان دهنده میزان باز شدن دیافراگم لنز است و نقش مهمی در تعیین میزان نور ورودی به دوربین دارد. اپرچر بزرگتر، امکان ورود نور بیشتر را فراهم کرده و در نتیجه، کیفیت تصویر در شرایط نوری نامناسب بهبود می یابد.
• تصحیح تصویر (image correction): برخی از لنزها مجهز به فناوری هایی هستند که به ارتقاء کیفیت تصویر کمک می کنند. این فناوری ها می توانند شامل کاهش نویز، رفع ایرادات لنز و مقابله با انحرافات رنگی باشند.
• نوردهی (light sensitivity): لنزهایی که از قابلیت نوردهی بالایی برخوردارند و به واسطه جذب نور بیشتر، قادر به تولید تصاویری با کیفیت مطلوب در محیط های کم نور می باشند.
• فاصله کانونی (focal length): با واحد میلی متر سنجیده می شود و نمایانگر فاصله میان نقطه کانونی لنز و سطح حسگر تصویر است. لنزهایی که دارای فاصله کانونی کوتاه تری هستند، زاویه دید گسترده تری را پوشش می دهند، در حالی که لنزهای با فاصله کانونی بلندتر، زاویه دید محدودتری دارند، اما امکان بزرگنمایی بیشتری را فراهم می آورند.

مورد دیگر، مقاومت در برابر محیط (Environmental resistance) است. لنزهایی که برای فعالیت در شرایط نامساعد محیطی طراحی شده اند، اغلب از ویژگی هایی نظیر مقاومت در برابر نفوذ آب، ذرات گرد و غبار و تغییرات جوی متنوع برخوردارند.

اجزای تشکیل دهنده لنز دوربین های امنیتی

لنزهای به کار رفته در دوربین های امنیتی از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که هر کدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند تا نهایتا یک تصویر واضح و با کیفیت ایجاد شود. اگرچه عناصر نوری، دیافراگم و سیستم اتصال لنز به دوربین به عنوان ارکان اصلی شناخته می شوند، ما در ادامه به معرفی جزء به جزء تمامی اجزا می پردازیم که شامل موارد زیر هستند:

• پایه لنز (Mount): رابطی است که اتصال فیزیکی لنز را به بدنه دوربین بر عهده دارد.
• هود لنز: وسیله ای است که به جلوی لنز وصل می شود تا از ورود نور ناخواسته به لنز جلوگیری کند. این کار باعث بهبود کنتراست تصویر، به ویژه در شرایط نوری نامناسب و غیریکنواخت می شود.
• دایره تصویر: ناحیه ای است که توسط لنز روی حسگر تصویر یا فیلم پوشانده می شود.
• دیافراگم: یک دهانه قابل تنظیم در داخل لنز است که کنترل میزان نور ورودی به دوربین را بر عهده دارد. اندازه این دهانه با یک عدد همراه f مشخص می گردد. هر چه این عدد کوچکتر باشد، دیافراگم لنز بزرگتر و انتقال نور بیشتر است.
• شیار یا رزوه فیلتر: شیارهای جلوی لنز به شما امکان می دهند، فیلترهای نوری مانند فیلترهای UV یا پلاریزه را به آن وصل کنید.
• حلقه یا پیچ فوکوس: امکان تنظیم دستی لنز را برای دستیابی به تصویری واضح از یک سوژه یا فاصله مشخص، مهیا می سازد. در برخی لنزها، به ویژه لنزهای زوم موتوری، گاها حلقه های جداگانه ای برای تنظیم زوم و فوکوس وجود دارد.
• حلقه زوم (کنترل بزرگنمایی): امکان تغییر فاصله کانونی از طریق پیچ زوم را فراهم می آورند و به این ترتیب، میدان دید را دستخوش تغییر می کنند.
• چرخ دنده‌های فوکوس و دیافراگم (برای لنزهای موتوری): در لنزهای موتوری، چرخ دنده ها امکان کنترل از راه دور فوکوس و دیافراگم را فراهم می کنند. این ویژگی بیشتر در دوربین های PTZ (چرخشی، شیب دار، زوم) دیده می شود.
• عناصر نوری: هسته اصلی لنز را چندین عدسی یا عنصر شیشه ای تشکیل می دهند. این عناصر دارای ویژگی های نوری به خصوصی هستند که در عملکرد کلی لنز نقش دارند. برای کنترل انحرافات و بهبود کیفیت تصویر، این عناصر به صورت گروه هایی سازماندهی می شوند.

از دیگر اجزای تشکیل دهنده لنزها می توان به فیلتر برش IR اشاره کرد. در دوربین های روز و شب، یک فیلتر برش IR اغلب برای مسدود کردن نور مادون قرمز در طول روز (به منظور عدم اختلال در رنگ تصویر) تعبیه شده است. این فیلتر در شب حذف می شود تا نور مادون قرمز برای عملکرد بهتر در شرایط کم نور به حسگر تصویر برسد.

5 عامل مهم در انتخاب لنز دوربین های مخفی

لنزها با قابلیت تمرکز بر روی یک نقطه، امکان ثبت تصاویر را فراهم می آورند و از آنجا که هر لنز زاویه دید متفاوتی دارد، انتخاب آن باید متناسب با محل نصب صورت پذیرد. برای تهیه دوربین مخفی و انتخاب لنز مناسب، علاوه بر آگاهی از انواع لنز دوربین مخفی، توجه به نکات متعددی ضروری است تا بتوان بهترین گزینه را برگزید. در ادامه، به 5 عامل کلیدی و تاثیرگذار در انتخاب صحیح لنزها اشاره می کنیم.

توجه به فرمت یا قالب دوربین

در هنگام تهیه دوربین امنیتی، توجه به فرمت یا قالب دوربین نیز حائز اهمیت است. اندازه لنز اپتیکال باید متناسب با ابعاد سنسور تصویر و اندکی بزرگتر از آن باشد. به عنوان نمونه، برای یک سنسور 1/2 اینچی، لنزی با سایز اپتیکال 1/2 اینچ و برای سنسور 1/3 اینچی، لنزی با سایز 1/3 اینچ مناسب است. در صورتی که اندازه اپتیک لنز کوچکتر از سنسور تصویر باشد، احتمال بروز تیرگی در مرکز تصویر وجود دارد.

بررسی F-nimber لنزها

میزان نوری که از لنز عبور می کند، با F-number مشخص می شود. هرچه این عدد کوچکتر باشد، نور بیشتری وارد لنز می گردد. انتخاب لنز با F-number کوچکتر عموما توصیه می شود؛ زیرا دهانه بازتر، نور بیشتری عبور داده و به بهبود نسبت سیگنال به نویز (S/N) و حساسیت کمک می نماید. با این حال، دهانه بزرگتر، عمق میدان دید را کاهش می دهد که برای نظارت تصویری مناسب نیست. در این موارد، لنزهای auto iris که تنظیمات ویدئویی را خودکار انجام می دهند، گزینه بهتری هستند.

توجه به فاصله کانونی لنز

اساسی ترین مشخصه لنزها، فاصله کانونی آنها است که به عنوان فاصله بین مرکز نوری و حسگر دوربین تعریف می شود. اگر نیازمند زاویه دید گسترده تری هستید، انتخاب لنزی با فاصله کانونی کوتاه تر ارجحیت دارد، هرچند باید توجه داشت که این امر توانایی بزرگنمایی را محدود می سازد. در مقابل، لنزهایی با فاصله کانونی بلندتر، امکان بزرگنمایی بیشتری را میسر می کنند، اما میدان دید را کاهش می دهند.

بررسی رزولوشن لنز دوربین

قبل ترها، زمانی که دوربین ها تنها از رزولوشن D1 پشتیبانی می کردند، انتخاب رزولوشن مناسب برای لنز چندان اهمیتی نداشت. اما با ارتقاء رزولوشن دوربین ها به مگاپیکسل، این مسئله به یکی از نیازهای اساسی دوربین ها تبدیل شد تا بتوانند از رزولوشن های بالا پشتیبانی کنند.

بر اساس رزولوشن، لنزها به دسته های مختلفی مانند 2M، 3M، D1 و غیره تقسیم می شوند. بنابراین، انتخاب لنز با رزولوشن مناسب، عاملی کلیدی در بهره گیری از حداکثر کیفیت تصویر دوربین های امروزی به شمار می رود. یکی از دوربین مخفی هایی که از لنز فوق العاده باکیفیت و دارای رزولوشن بالا بهره می برد، می توان به عینک دوربین دار full HD شارژی اشاره نمود که قادر به ثبت تصاویر واضح می باشد.

عینک دوربین دار رم خور Full HD شارژی

توجه به روزنه عبور نور (Iris)

(Iris)، میزان نور ورودی را کنترل می کند. دهانه بزرگتر Iris نور بیشتری عبور می دهد، اما اندازه بزرگتر همیشه به معنای تصویر بهتر نیست. Iris به سه دسته ثابت (مناسب برای نور ثابت)، دستی (تنظیم هنگام نصب) و اتوماتیک (تنظیم خودکار با تغییر نور) تقسیم می شود که نوع اتوماتیک خود به دو صورت DC-irises و video_Irises موجود است.

جمع بندی

انتخاب لنز مناسب در بین انواع لنز دوربین مخفی، ارتباط مستقیمی با کاربری مدنظر و ویژگی های محیطی دارد که قصد نظارت بر آن را دارید. به عنوان مثال، اگر هدف پوشش یک محدوده وسیع باشد، لنزهای واید انتخاب بهتری محسوب می شوند، در حالی که برای مشاهده دقیق جزئیات، لنزهای زوم کارآمدتر خواهند بود. اکنون با اتکا بر مطالب نوشته شده در این مقاله، می توانید بهترین لنز را برای نیازهای امنیتی خود انتخاب کنید. همچنین در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر یا وجود هرگونه ابهام، می توانید از کارشناسان فروشگاه 98 اسپای مشاوره بگیرید یا سوالات و نظرات خود را در بخش مربوطه با ما در میان بگذارید.